مقدمه
1222 هجری قمری، محمدتقی امیرکبیر به دنیا آمد. پدرش، کربلایی محمد قربان بود که در خانه قائم مقام فراهانی آشپزی می کرد. محمدتقی امیرکبیر با فرزندان قائم مقام بزرگ شد. زیردست قائم مقام، منشی گری آموخت و در علم و ادب پرورش یافت. در 42 سالگی به صدارت دربار ناصرالدین شاه رسید. سه سال و اندی صدراعظم ایران بود و سرانجام از صدارت عزل شد و 40 روز بعد در کاشان و به دستور ناصرالدین شاه به شهادت رسید.
دارالفنون
پرورش مردان صاحب اندیشه و صنعت گر، نه تنها نیازمند استادانی باتجربه است، بلکه بدون ایجاد مراکز مناسب و سازمان دهی درست، تحقق نمی یابد. امیرکبیر از سال ها پیش از صدارت خود، در تلاش بود تا مدرسه ای تأسیس کند. او قصد داشت دانش آموزانی را در علوم گوناگون تربیت کند و ایران را در مسیر شکوفایی قرار دهد. سرانجام در سال 1266 هجری قمری ساخت مدرسه ای را آغاز کرد و آن را «دارالفنون» نامید.
از آنجا که امیر نیز مانند مردم ایران از انگلیسی ها و روس ها تنفر داشت، به استخدام معلمان اتریشی پرداخت. مدرسه دارالفنون با نُه استاد اتریشی در رشته های مهندسی، تاکتیک نظامی، توپ خانه، سواره نظام، معدن شناسی، طب و دواسازی، با حضور صدوپنجاه دانش آموز، زمانی شروع به کار کرد که سیزده روز قبل از آن، امیرکبیر را در باغ فین به شهادت رسانده بودند و او نتوانست ثمره تلاش های خود را در راه اندازی دارالفنون ببیند.
فهرست مطالب:
مقدمه
شخصیت امیرکبیر
امیرکبیر از نگاه بیگانگان
مبارزه با رشوه
توطئه انگلیس
صنعت
رونق کشاورزی
بهداشت
دارالفنون
حقوق شاه و درباریان
منابع
